بسم الله الرحمن الرحیم

مختصری از سازمان موحدین آزادیخواه ایران

(مــأخوذ از قــانون سمـــاء: مقدمه - مرامنامه - اساسنامه)

الف - مـــراحل مبـــارزاتی:

سازمان موحدين آزاديخواه ايران (سماء) از آغاز تا حال (۱۵ آذر ۱۳۷۹) سه مرحلۀ اساسى را پشت سر گذاشته و اکنون وارد مرحلهٴ چهارم فعاليتها و مبارزات توحيدى و آزاديخواهانه شده است، و هر يک از اين مراحل، دورهٴ زمانى خاصى را بدين ترتيب در بر می گيرند:

مرحلۀ اول از زمستان ۱۳۶۲ شروع می شود و تا ۵ تير ماه ١٣٧٠ امتداد مى يابد، و اين مرحلۀ ٨ سالۀ مبارزاتی «دورهٴ پايه ريزى» خط و منهج موحدين آزاديخواه ايران و مقدمات تأسيس سازمان موحدين آزاديخواه ايران را تشکيل میدهد، که بيشتر کار اين دوره صرف فعاليت هاى فکرى و دعوتگرى و روشنگری هاى سياسى گرديد.

مرحلۀ دوم از ۵ تيــر ماه ١٣٧٠ تا ١۵ آذر ماه ١٣٧٣ را در بر می گيرد، و اين مرحله از مبارزۀ توحیدی و آزادیخواهانه «دورهٴ تاسيس تشکيلات» و تدوين افکار و عقايد سماء و گسترش فعاليتهاى سماء و هجرت اعضاى سماء به ممالک همسايه است.

مرحلۀ سوم از ١۵ آذرماه ١٣٧٣ تا ۵ تير ماه ١٣٧٩ را شامل می شود و «مرحلۀ اعلام موجوديت» را تشکيل میدهد، مرحله اى که همراه با خطرات و مصائب زيادی بوده و در عين حال مرحله اى پر امتحان و پر تجربه است.

و مرحلۀ چهارم از ۵ تير ١٣٧٩ شروع می شود و دوره اى داراى کيفيت و انسجام بيشتر است و تجربيات سه مرحلهٴ قبلى را پشت سر خود دارد، و در هر بعدی، اعم از فکرى، سياسى، و تشکيلاتى، از جمع بندى گذشته و از آخرين اوضاع و احوال زمان و مکان (سياسى، اجتماعى، فرهنگى، اقتصادى، سلطهٴ جهانى استعمار و استبداد، و غيره) بهره مند است. و در واقع این مرحله دوره ای نوين به حساب می آید و پخته تر از مراحل قبلى است. اينست که اين مرحلهٴ جديد (چهارم) مستحق نام مرحلهٴ «کيفيت و انسجام بيشتر» است.

ب - مُختصاتِ عقیدتی - سیاسی:

سازمان موحدین آزادیخواه ایران یک جنبش و حرکت متکامل و ذوالابعاد «فکری - فرهنگی - سیـاسی» است، و روش و عملکرد آن بر مبنای فکر و فرهنگ توحیدی و اصول دینداری اسلامی و بنابر سیاستهای اخلاقی و ارزشی تبیین و تعیین می شود.

سازمان موحدین آزادیخواه ایران یک ظرف و تشکیلات توحیدی و اجتهادی و فرافرقه ای و متکی به «نصوص مسلم دین اسلام» است. بدین مفهوم که سماء تنها وحی تشریعی (قرآن منزل) و وحی تکوینی (قانونهای علمی و عقل بشری) را اصل و اساس قرار می دهد، و غیر از وحی الله را «علم و عمل بشری» تلقی می کند و در مورد آن دست به انتخاب می زند. بنابر این، سماء فوق مذاهب سنتی و خارج از محدودۀ تاریخی آنها قرار می گیرد، و هر مسلمان آزاد اندیش و اجتهاد منشی میتواند عضو آن گردد.

سازمان موحدین آزادیخواه ایران یک روش و جریان انسانی و امتی و فراقومی است و معتقد به «امت واحدۀ شورایی» است، و سماء ایران و مردمان ایران و اقوام ایران را بخشی از جهان اسلام و امت اسلام و جامعۀ اسلامی تلقی می کند و سرنوشت آنها را مرتبط و متأثر از وضعیت بقیۀ جهان اسلام و دیگر جوامع اسلامی بحساب می آورد.

سازمان موحدین آزادیخواه ایران خط و منهجی اصیل و متکی به «تاریخ و فرهنگ اسلامی» و متوجه جهان اسلام و احزاب و شخصیتهای اسلامی است، و در همین راستا سازمانی اجتهادی و آزادیخواه و روشن اندیش است، و اسلام و قوانین توحیدی را با توجه به نصوص وحیانی و مُحتوای راهگشای آنها و در سایۀ «اخلاص» و «آزاد اندیشی» و «عملگرایی» به اجراء می گذارد.

ج - اهداف اساسى و اهداف نهايى:

سازمان موحدين آزاديخواه ايران یک طریق و مسیر فکری - عقيدتـى (صاحب انديشه و مرام) و سياسى - اجتماعى (داراى برنامۀ حکومتى و عمل اجتماعى) است، و هدف اساسى آن «برکنارى نظام ولايت مطلقه و برقراری جمهورى متحدۀ مردمى» است.

سازمان موحدين آزاديخواه ايران جهت و جریانی توحيدى و آزاديخواه است و راه و روش اسلام اجتهادى و روشن انديشى اسلامى را اختیار کرده است، و جهت رسيدن به آزاديهاى اساسى و برپايى «جمهورى متحدۀ مردمى» و سرانجام استقرار «جامعۀ توحيدى و خلافت مردمى» مبارزۀ خود را پیگيرى می نمايد.

سازمان موحدين آزاديخواه ايران هدف نهايى اش «آزادى، توحيد، فداکارى» است، و جهت تحقق نظام توحيدى و خلافت مردمى معتقد به حرکت تدریجی و انقلاب تدريجى و رشد همه جانبۀ فرد و اجتماع است، حرکت و انقلابی که سرعت و کندى آن وابسته به زمينه ها و ارادۀ مسلمین و جوامع اسلامی است.

*****************************************************************

مرحله بندى اهداف و خواستهاى سماء به اساسى و نهايى، ناشى از عدم وجود زمينه هاى مناسب فکرى، سياسى، اجتماعى، و فرهنگى است. و سرچشمۀ همۀ اين عقب ماندگیها و مشکلات سر راه نيز همان حاکميت استبداد و شرک و مـاديت داخلى و خارجى و سرکوبگرى طولانى و مستمر اين اضداد بشـرى است، و خاصتا استعمارگران و نظامهاى استبدادى در راستاى عقب انداختن و راکد کردن ملل جهان و عقيم نمودن استعدادهاى انسانى «نقش اساسى» داشته اند. توجه به اين قضیۀ بنيادى باعث شده که مبارزين و احزاب و سازمان هاى آزاديخواه، و از جمله سماء، که ميدان مبارزه و فعاليت علنی شان مسدود شده، از اين وضع متأثر شوند و بیش از هر چیز به فکر ايجاد مکان و زمینۀ فعاليت باشند. بدین ترتیب مبارزه با استبداد سياسى حاکم و سعی براى تحقق آزادى بيان و قلم و باز شدن راه آزاديهاى سياسى در رأس مبارزه و فعاليت قرار می گيرد، و چاره نيز همين است.

الف - اهــــــداف اساسى (پــــــايه اى)

١- برکنارى نظام ولايت مُطلقه: برکنارى نظام استبدادى ولايت مطلقه، بعنوان ام المشکلات مردم و جوامع ايران، سرلوحۀ مبارزات آزاديخواهانۀ سماء است، زيرا تحت سلطۀ استعدادکُش و خرافى آخوندهاى حاکم، فرد و اجتماع خُرد و نابود است، و با وجود و بقاى نظام استبدادى ولايت مطلقه، دروازۀ تکامل و تمدن قفل و راکد و همۀ عوامل و مظاهر رشد و ترقی مسخ و عقيم میباشد. و با توجه بدین وضعیت «اصلاح و تحول پذيرى» خارج از ذات و ماهيت اين نظام ضد آزادى، ضد توحيدى، و ضد بشرى قلمداد می شود. و صاحبان مُستبد و خرافه باز و ماده پرست اين نظام (جهت حفظ حکومت و سلطه گرى و منافع نامشروع خود) از هيچ اقدام سرکوبگرانه و جنایتکارانه و خيانتکارانه دريغ نمی کنند. خلاصه ظام ولايت مطلقه در تمام ابعادش ضد آزادى و ضد رشد و تکامل و ضد اسلام و مسلمين است (۶۵).

٢- برقرارى جمهورى متحدۀ مردمى: برقرارى جمهورى متحدۀ مردمى، که آزادى و حقوق اساسى تمام مردم و جوامع ايران را تأمين ميکند، خواست اولیۀ سماء بعد از برکنارى نظام ولايت مطلقه است، خواستى که «بدون تحقق آن» مردم ايران و اقوام آن و جوامع مذهبى و مرامى آن به آزادى و حقوق اساسى خود نخواهند رسيد. و تحقق اين اصل، راه احقـاق حقوق همۀ مردم ايران و شرط «آزادى، رشد و سازندگى، و رفاه اجتماعى» در مملکت استبداد زده و پر تبعيض ايران بحساب می آید. نظام متحدۀ مردمی بدليل وجود اقوام و مذاهب مختلف و عمق فاصله هاى فرهنگى و عدم وجود روح و تفکر مشترک، تنها راه و چارۀ ايران و ايرانى جهت رسيدن به «آزادى و مردمسالارى و کثرت گرايى» است. و مرکز گرايى استبدادی و مبنی بر گرایشات قومی و مذهبی، يا استقلال طلبى که داراى ماهيت قوم گرايانه و تجزیه طلبانه است ره بجايى نخواهند برد و جز تداوم استبداد و جنگ و خون ريزى نتیجۀ ديگرى در پى نخواهند داشت. اينست که بايد هوشيار و بيدار بود و از مُطالبات «زورگویانه و تبعیض آمیز» يا «بى زمينه و خيالى» پرهيز نمود و در دام تحريکات داخلى و خارجى نيفتاد.

ب – اهــــــــداف نهايى (مطلــــــوب)

١- زوال شرک و چند خدایی (چند مصدری و چند جهتی): مبارزه با خدایان نفس و محیط و اَصنام تحمیلی و زدودن خرافه گری مذهبى و غير مذهبى و تلاش برای محوِعقايد باطله و تصورات پوک و بى پايه (که مطلق شده اند و متلاشی کننده اند، و عامل تنازع و تفرق، ظهور جوامع پر تبعیض، و مایۀ رکود و جهالت و ناتوانی بشر هستند) در رأس برنامه هاى شرک زُدايى و درازمدت سماء قرار دارد. شرک (که مُلوَّث و خلاف خلوص و غیر توحیدی است) یعنی اعتقاد به نیستهای خرافی و توَهُّمات فوق العاده (موجودات ذهنى و تصورات خيالى) و نیز مطلق کردن مخلوقات و هستهاى زمانی - مکانی (پدیده ها، شخصيت ها، قوانين تاریخی، افکار و نظريه ها، ارزشها، و غيره). همچنین شرک در ابعاد نظرى و عملی (و در سطوح مختلف تکوینی و تشریعی و توصیفی) یعنی «قرار دادن شريک یا شُرَکای جعلی براى الله و خالق هستی»، که مُسبِّب چند خدايى و چند مصدری و چند هویتی می شوند و مایۀ تضاد و تنازع فراگیر در همۀ جوانب زندگانی و در هویت فردی و اجتماعی می گردند. بدین ترتیب، شرک موَجِّد خدایان جعلی و مصادر متنازعه و نیز چند جهتی و چند هویتی نمودن درون و برون افراد و جوامع بشری و فوق العاده کردن مخلوقات و پدید آوردن موجودات خیالی و خلق تصورات خرافی و مطلق گرفتن شخصیتها و منافع مادى و امور نفسانی، و به تبع آن، تضادهاى فردى و اجتماعى است. و نتیجۀ چنین وضعیتی، همانا تنازع و تفرق و تلاشی و ناکامی افراد و جوامع بشری و تسلط اربابان متفرقۀ خیالی و ساختگی است. و طبعا وضعیت شرک آمیز (بجاى رشد و ترقى و رسيدن به اهداف توحيدى)، حاصلش فساد و انحطاط و عقب ماندگى فراگير است، وضعیتی که عملا با آن روبرو هستيم. بدين صورت، شرک هم در «بعد نظرى» و هم در «ميدان عمل» به علت مطلق کردنها و چندگانگى و تضاد ذاتى آن، و به دليل ماهيت غير واقعى و دروغين آن، سبب رکود و توقف، جنگ و نزاع دائمى، و انحطاط جوامع و آحاد انسانى بوده و سد راه «آزادى، تکامل، اتحاد، فداکارى، و نظام توحيدی» است. البته بايد دانست که مبارزه با شرک و چند خدایی، نيازمند آزادى و دسترسى به توده هاى مردم است، و اين مسئلۀ اساسى شرط پيشرفت و پيروزى در ميدان مبارزه با شرک و خرافات مذهبی و غیر مذهبی است. و مهمترین علت ايجاد نظام استبدادی و برپایی اختناق و ناامنى، ممانعت از دستيابى به همين نکتهٴ کليدى است. آری، مستبدينِ خیانت پیشه بسيار اصرار می ورزند تا توده هاى مردم را در «جهل و ترس و عقب ماندگى» نگه دارند، و میخواهند که مردم جز شرک و خرافات را ندانند و جز بت سازى و دروغ پردازى را نشنوند. و مذاهب و مسالک مطلقه و خرافى، استبداد عام (در هر بعدی)، ماديت و خود پرستى، ارباب متفرقه، جامعۀ طبقاتى، تبعيضات اجتماعى، نژادپرستى، بردگى و وابستگى، و غيره، مثالهای بارز شرک هستند، و زوال اين عناصر شيطانى، سر آغاز تحقق «انقلاب توحيدى و خلافت مردمى» است.

٢- مَحو ماديت و ماده پرستى (در بعد نظری و زندگی عملی): هدف مطلوب ديگر در برنامه هاى دراز مدت سماء، همانا زوال و محو سلطۀ ماده و زدودن ماده پرستى و خودپرستى رايج و حاکم بر جوامع و افراد بشرى است (عبور از مادیت و نفسانیت مادی)، چيزى که جوامع و افراد بشری را گرفتار جنگ و نزاع دائمى کرده و بشريت را به فساد و تبعيض و جنایتکاری کشانده است، و خاصتا عامل انحصارطلبى و حيوان صفتى قدرت مداران و فرصت طلبان گشته است. و بالاخره ماديت جهان را به جنگل بزرگ و بیرحمى مُبَدل نموده و داروينيت اجتماعى را که مُبتنی بر «جنگ و تنازعِ اقوام و جوامع بشری» است، و ماکياوليت سياسى را که مبنى بر «حيله گرى و دروغگويى و پيمان شکنى» است، حاکميت بخشيده است. آری، در مسلک ماديت، انسان يا «دریده است يا درنده»، و زندگى مادى بر پایۀ داروينيت اجتماعى (تنازع بقاء و سلطه گرى اقوياء) و ماکياوليت (دروغ و حيله گرى) استوار است. و حاکميت چنين منش و روشى، منتهى به درندگى اقوياء و کذابان حيله گر و دریدگی و بردگى ضعفاء و بيچارگان ساده لوح شده است. در بينش و نگرش مادى، اصل الاصول، ماده است، و جز ماده و لذات مادى براى ارضاى «نفس مادى» ارزش ديگرى وجود ندارد و چيزى برسميت شناخته نمی شود، و ماده خداى واقعى و مطلقِ ماده پرستان است. و ماده پرستان در راستاى کسب ماده و انحصار و تراکم آن، ازهيچ اقدامى و از هيچ جنايت و قساوتى دريغ نمیورزند و در لجنزار ماديت و ماده پرستى غرق شده اند. ماديت و ماده پرستی (در فکر و عقيده) انکار همۀ وجودها و ارزشهاى غير مادى از جمله انکار الله رب العالمين و «انحصار واقعيات در ماده» و پرستش آنست. و در ميدان عمل و زندگى نيز ماديت عبارتست از مطلق کردن ماده و ماده خواهى (شرک) و خزيدن در زندگى حيوانى است، پديدۀ شومى که امروزه آن را عملا و تهاجم وار مشاهده می کنيم، و امواج آن (که از غرب مادی - استعماری سرچشمه میگیرد و همراه با زور استبداد دست نشانده ترويج و تحميل می شود) بشريت را و زندگى انسانى را به اضمحلال و نابودى تهديد می کند.

٣- نظـــــام تــــــــوحيدى (خـــــلافت مـــــردمى): نظام توحيدى یعنی خلافت مردمى (۶۶) و عبارتست از حکم روایی مردم مسلمان به نيابت از الله رب العالمين. بنابر اين، نظام توحيدى و خلافت مردمى عبارتست از نظامی که بر اساس افکار و عقاید توحیدی و رأی و انتخاب مردم مسلمان بوجود می آید، مردمى که قرآن مُنزَل، قانونهاى علمى، سنت مُسلم نبوی، و عقل بشرى، پايهٴ فکرى و سياسى آنهاست، و در سايهٴ اجتهاد در زمان و مکان به اجرای قوانین تـوحیدی می پردازند و به حرکت تکاملى و رشد يابندهٴ خود ادامه ميدهند. در چنین وضعیتی، فرد و اجتماع و نهادها از «استبداد و شرک و ماديت» نجات پيدا کرده و انسانها به «اتحاد و فداکارى» می رسند، و آزاديهاى اساسى (عقيدتى، سياسى، فرهنگى، اقتصادى) متحقق می شوند. و با توجه به اين زمينه ها، عدالت سياسى و اقتصادى و اجتماعى مستقر، و بشريت به يک زندگى مطمئن و اَخَوى دست مى يابد. پس نظام توحيدى و خلافت مردمى بر پايۀ «وحى عام توحيدى و سُکّانداری مردم مسلمان» پايه ريزى شده و در سايۀ آزادى و رشد فـراگير فرد و اجتماع متحقق می شود. اينست که اکثریت جامعه بايد خواستار اسلام و اسلاميت باشد و بدان بگرود، تا نظام و حکومت توحيدى استقرار يابد و خلافت مردمى واقعيت پيدا کرده و جامۀ عمل پوشد. و بالاخره نظام توحيدى، ثمرۀ جامعۀ توحيدى و علاقمندان به «مقاصد و اهداف قرآن» است، و انسان نگرى فرد و اجتماع جزو مقدمات آن می باشد. و جامعۀ توحيدى، تجلًیگاه انضباط دينى (صداقت و راستی، جديت و مُحکم کاری، احترام و مَتانت، تعاون و همکاری، صبر و مقاومت، نظم و نظافت، عزت و سربلندی، شوری و مشورت، سَمع و طاعت، وَعد و اَمانت، و غیره) و انعکاس آن در وجود فرد و اجتماع و در روابط آنهاست. بر این اساس، این رشد عقلى و اخلاقى و اقتصادى و سياسى و مبنا قرار دادن آيات قرآن، قانونهاى علمى، سنت مُسَلّم نبوی، و عقل بشرى «در زندگى فردى و اجتماعى» است که انسانها را از غل و زنجير استبداد و شرک و ماديت آزاد می سازد و حکومت توحيدى و خلافت مردمى را ممکن و عملى می نماید. اما راه رسيدن به اهداف توحيدى و استقرار جامعۀ توحيدى و حکومت توحيدى و اقتصاد توحيدى و فرهنگ توحيدی و خانوادۀ توحیدی و........ همانا «انقلاب تدريجى» است، و قيامهاى ناگهانى و خشونت آميز (شورشها و حرکتهای کور) بيشتر متوجه نابودى «دشمن حاکم و ظالم» هستند، و متأسفانه اکثرا بوسیلۀ سلطه گران داخلی و خارجی و اهل مکر و حیله هدایت و رهبری می شوند، و در این نوع حرکات نسبت به جانشین وضع موجود و آنچه بايد استقرار یابد کم توجهی می گردد.

۴- مـــــــرحلۀ فـــــــــــداکارى: مرحلۀ فداکارى، اوج آزادى، اوج توحيد، و «قلۀ تکامل بشرى» است، و در واقع مرحلۀ بیرون آمدن از نفس غریزی و عبور عملی از هواهای انحرافی و اتصال و التحاق به دیگران است. و طبعا افکار و عقاید توحيدى زمانى به استقرار نهايى و ظهور عینی می رسد که فرد و اجتماع به «مرحلۀ فداکارى» برسد و استبداد و شرک و ماديت را پشت سر گذارد، و انضباط دينى (صداقت و راستی، جديت و مُحکم کاری، احترام و مَتانت، تعاون و همکاری، صبر و مقاومت، نظم و نظافت، عزت و سربلندی، شوری و مشورت، سَمع و طاعت، وَعد و اَمانت، وغیره) را جامهٴ عمل پوشند. و خاصتا در اين ميدان، فرد و اجتماع بايد از نفس «امٌاره و طغیان گر - فَوَران کرده» و از نفسانیت و فرهنگ غير توحيدى آزاد و رها شوند و به نفس مطمئنه و انضباط اسلامی و فرهنگ توحيدى دست یابند. و این بدین معناست که در مرحلۀ فداکاری فرد و اجتماع باید صاحب عزم و اراده باشند و هنگـام ضرورت بتوانند از خود و منافع شخصی و دلبستگیها بیرون بیایند و از آن مايه بگذارند، چرا که: لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ (آل عمران -۹۲): «هرگز به احسان و فداکارى نمی رسيد، تا وقتی که از دوست داشتنی هایتان ببخشایید و فداى راه الله کنيد». و زمينه هاى رسيدن به «مرحلۀ فداکارى» عبارتند از: تربيت فکرى و رفتارى، بينش و نگرش توحيدى، فرهنگ و عرف توحيدى، انسان بينى توحيدى، و تشکلها و تنظيمات توحيدى، اموری که تنها در سایۀ «رهبری توحیدی - اجتهادی» جامۀ عمل خواهند پوشید. آری، در سایۀ اين زمينه ها افق مرحلۀ فداکارى روشن می گردد، و با گسترش اين زمينه ها مرحلۀ فداکارى واقعيت عينى پيدا می کند (۶۷). و طبعا در مرحلۀ فداکارى (در سایۀ بیرون آمدن از خود و التحاق و به هم رسیدن)، تضادهاى اساسى فرد و اجتماع و نيز تضادهاى اجتماعى (بین اقشار مختلف) از ميان مى روند و زندگى توحيدى و پيروزمند انسانها ميسر می گردد و بشريت به اتحاد و عدالت و امنيت می رسد. و این چیزی است که بشر باید بدان نائل گردد، و در سایۀ وجود آزاديهاى اساسى و آزادیهای توحیدی، فرد و اجتماع میتوانند (همکار و هماهنگ) ميدانهاى رشد و ترقی را ایجاد نمایند و میتوانند صفت خلفة اللهی را نصیب خود گردانند. «ان شاء الله»

پيروزى اول: بر کنارى نظام استبـــدادى ولايت مطلقه و استقرار جمهـورى متحدهٴ مردمى است.

پيروزى دوم: نابودى و مَحو شرک و بت پرستى و استقرار نظام توحيدى و خلافت مردمى است.

پيروزى سوم: نابودى و محـــــــــو ماديت و ماده پرستى و استقرار مرحلهٴ فداکـــــــــــارى است.

سلام بر آزادى، سلام بر توحيد، سلام بر فداکارى - مرگ بر استبداد، مرگ بر شرک، مرگ بر ماديت.

 

(۶۵) يکى از اسناد بزرگ و زندهٴ غير اسلامى بودن نظام ولايت مطلقهٴ خمينى، مبارزهٴ مخالفين مسلمان با اين نظــام استبدادى و ارتجاعى است، که اصل مخالفين مى باشند. سند زندهٴ بزرگ ديگر، مخالفت مسلمين جهان و احزاب و شخصيتهاى اسلامى با اين نظام قرون وسطايى و فرقه گرا و ارتجاعى است. علاوه بر اين اسناد، نظام ولايت مطلقه در ميـدان عمل، و شخص خمينى در کتاب های شرک آميز و فِرقه گراى خود، دشمنى با مسلمين و جريانات اسلامى و مذاهب اسلامى را بر همگان عيان نموده اند.

(۶۶) خلافت مردمى، نظام سياسى اسلام و استمرار نظام حکومتى پيامبر و خـلافت راشده است، و متشکل از دو کلمۀ «خلافت و مردم» می باشد:

الف - خـــلافت: خلافت از نظر لغوى به معناى نيابت و جانشينى است، و در قرآن و نزد مسلمين عبارتست از نيابت و جانشينى و گزينش نوع انسان (خِلافة الناس) در زمين و حکمروایی او به نمايندگى از رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْض. لکن خلافت و نیابت الهی دو مرحله دارد: یکی مرحلۀ «خلافت و نیابت اولیه و بالقوه»، بدین معنا که در تفکر توحیدی و مشخصا در نصوص قرآنی همۀ بشریتِ روی زمین در ذات خویش برای خلافت و جانشینی الله خلق شده است، و هر فرد و قوم و شعبی میتواند چنین لیاقتی را کسب نماید، و این همان خلافت عام و ذاتی و گزينش نوع انسان (خِلافة النّاس) بر روی ارض و امکان حکمروایی آن به نمايندگى از رَبِّ النَّاس و مَلِكِ النَّاس و إِلَٰهِ النَّاس است، و این آیه بیانگر این نوع خلافت و نیابت است: إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً (بقره - ۳۰): «همانا من روی زمین خلیفه و جانشینی قرار می دهم». بر این اساس و در این مرحلۀ اولیه و بالقوه همۀ انسان ها (اعم از مرد و زن) میتوانند و امکان دارند که نمايندهٴ الله بر روی زمین باشند.

و مرحلۀ دوم عبارتست از «خلافت و نیابت انتخابی و بالفعل»، خلافت و نیابتی که تنها با کسب دو شرط «ايمان و عمل صالح» جامۀ عمل میپوشد. و طبعا اين نوع خلافت و نیابت (خلافت مؤمنان صالح)، رهبرى عـام و شورایی و حکومتداری توحیدی - مردمی را به مِنصّۀ ظهور می رساند، و آیۀ ۵۵ سورۀ نور سند مُبین اين نوع نظام حکومتى در اسلام است: وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ: «الله به کسانى از شما مسلمين که اهل ايمان و عمل صالح باشند وعده داده است که آنها را جانشين خود و حاکم بر زمين گرداند، همانطورکه قبلا اهل ايمان و عمل صالح را به مقام جانشينى و حاکميت در زمين قرار داد». کمااینکه دربارۀ خلافت و نیابت حضرت داود چنین می فرماید: يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ (ص - ۲۶): «ای داود ما شما را خلیفه و جانشین در زمین قرار دادیم، پس بر پایۀ حق در بین مردم حکم و قضاوت نما، و از هوای نفس تبعیت مکن، چرا که هواس نفس شما را از راه الله منحرف می سازد».

ب - مـــردمى: مردمى، منسوب به مردم و النّاس است، و عبارتست از خلافت و نظام سياسى که ناشى از انتخاب مردم و شراکت مردم و اقشار مختلف آنست، و آزادى و آگاهى مردم در استقرار و تـــداوم آن نقش اساسى دارند. و به تبع این پایۀ مردمی، در نظام حکومتی اسلام (خلافت مردمی - نظام توحیدی) خليفه بر مبنای رأی و بیعت مردم مسلمان انتخاب، و بر این اساس «حاکم و زمامدار مسلمين» میشود. و بدیهی است که چنين کسى بايد مسلمانى «صالح و لایق و خدمتگذار» و مورد رضايت جامعۀ اسلامى باشد. و بدین ترتیب، نظام خلافتی اسلام، بنابر ذات و ماهیت خودش «جمعى و شورايى» است، و سلطه گرى فردى، گروهى، طبقاتى، نژادى، و فرقه ای (زیر هر عنوانى) در آن منتفى و مطرود است، و «آزادى، توحيد، فداکارى» پايه هاى خلافت مردمى هستند.

(۶۷) مرحلۀ فداکارى، مرحله اى عالى از مراحل زندگى تکامل یافتۀ بشرى است و با بعضی اقدامات و عمل فداکارانه تفاوت اساسى دارد. در این مرحله و موقعيت، فرد و اجتماع (همیشه و بنابر ضرورت) آمادهٴ فداکارى هستند. و «سلامت نفسى» و «رشد عقلى» و «عملکرد توحيدى» مظاهر و تجليات این مرحله هستند. 

سازمان موحدین آزادیخواه ایران

۲۲ صفر ۱۴۲۹ - ۱۰ اسفند ۱۳۸۶