بسم الله الرحمن الرحيم
اسلامیت اجتهادى و
اسلامیت سُنتى اسلامیت اجتهادى، اسلامیت فهم و تلاش و ابتکار و حاصل روشن انديشى و آزاديخواهى توحیدی است. اين اسلامیت از شور و نشاط و تحرک مایه می گیرد و در پى حل مشکلات بشرى و جـوامع اسلامى و مسلمين میباشد. بنابر این، اسلامیت اجتهادى یک اسلامیت مُدوَن و آماده برای اجراء نيست؛ و جزئياتش هم در قرون ماضـى تشريح و تطبيق نشده است، بلکه اين اسلامیت حاصل فهم و تطبيق در زمان و مکان و اسلامیتِ حى و حاضر است، نه اسلامیت «اجتهــاد در خــلاء» و استخراج شده و تشريح شده براى ادواری که تفاوتهای اساسی با دورۀ حی و حاضر داشته اند؟! و نه اسلامیتی براى مسائل و اموری که قرنهاست اصلا وجود و اثرى از آنها باقی نمانده است؟! پس اسلامیت اجتهادى، اسلامیتی است که در «زمـــان و مکـــان» تشريح و تطبيق مى شود، نه در عالم خیال و خرافاتِ قرونی و عوالم اَجنه و شیاطین! و اين چیزی است که لازمۀ حتمی اسلامیتِ حى و زنده و راهگشاست. اسلامیت اجتهادى یک اسلامیت تاريخى و از کار افتاده و متکى به مذاهب تدوین شده براى قرنهاى دور و دراز نيست، بلکه اسلامیت دوره و زمان خود میباشد، و طبعا مأخوذ از «آيات قرآن و سنت مسلـم نبوى و قوانين علمى و عقل بشرى» است، بنحوی که قوانين و احکام خود را بر پایۀ اين مبانیِ اساسى تدوين و اجراء می کند، و بصورت طبیعی در سایۀ آنها مسائل و مشکلات زمانه را حل و فصل مینماید. و از این جهت، اسلامیت اجتهادی، اسلامیت آزادیِ «درک و تفکر» و اسلامیت «فهم حَیّ و زنده» و اسلامیت «جُهد و علم»است. اینست که چنين اسلامیتی اسير فهم و فقه هيچ کس و زمانى نيست، اما در همان حال براى فهم و فقه قدما و اسلاف خود ارج و احترام قائل است و از آنها مى آموزد و تجربه کسب می کند. لکن اسلامیت سنتى، اسلامیت تنبلى و اسلامیت تکراری و تقليد از آراء و «نظریات بشری - قرونی» است، و اين اسلاميت، محصول بی فکرى و بى مسئوليتى نسلهای پی در پی و ناشى از رکود و انحطاط مسلمين است. چنين اسلاميتى (که زمانش سپری شده است) نه در پى فهم واقعيات و حل مشاکل بشری، بلکه دنبال استمرار قيودات اجتماعى و حفظ عرف و عادات بی فايده و راکد کننده است. و همین است که اسلاميت سنتى بجاى اینکه به «قرآن و سنت مُسلم نبوى و قوانين علمى و عقل بشرى» تکیه نماید، به فهم تاریخی و مکاتب فقهی سپری شده و اجتهادات مصرف شده اى متکى است که براى دوره و زمان خاصی تدوين و ارائه شده اند. و متأسفانه کار اين اسلاميت مندرس و غیر توحیدی بجايى رسيده که حتى کمتر محتاج آيات قرآن و قوانین توحیدی است؟! و اما مهمترين خصلت اسلاميت سنتى «ترسويى و انزوا طلبى» است، چون توان مقابله و صحنه دارى را ندارد و از مواجه شدن با افکار و عقايـد زمانه عاجز می باشد، و همين است که مخالف افکار و آرای حى و حاضر و راهگشاست؛ و از تغيير و تحولات توحیدی و آزادیخواهانه وحشت دارد، و خاصتا از ابتکارات و روشن انديشى اسلامی بسيار نگران است، چونکه ترويج فکر و فرهنگ اجتهادى و آزاديخواهانه را عامل زوال خود مى بيند، همچنانکه رکود و بی مسئوليتى و جهالت را مایۀ بقـاى خود تلقى میکند. و همین است که اسلاميت سنتى در ذات خودش مخالف تفکر و تعقل و تجدد و راهگشایی است. همچنین خصوصیت اساسی ديگر اسلاميت سنتى «حاضر و آماده بودن» است؛ بدین معنا که اين اسلامیت ١٢ - ١٣ قرن است که همۀ جزئياتش تهیه و تدوین شده است و تغيير و تحولات را به رسميت نمی شناسد؛ و بدون تفکر و تعقل و ابتکارات به عمر قرونى خودش! ادامه می دهد. و بدین خاطر حالا روی نسلهای مسلمان کنونى به باری گران! تبدیل گشته است. و همانطور که میدانیم اسلامیت سنتی قرنهاست که بدون کم و کاست و بدون نقد و بررسى لازمه تکرار و جویده می شود؛ و بصورت عجیبی مطلق و انتقادناپذیر گشته است، و همین خصلت ضد توحیدی باعث گردیده که این نوع دینداری بکلی بشری - تاریخی و به تبع آن شرک آمیز و خرافی گردد. بدین امید که تلاش و مسئولیتِ «پیشتازان دینداری توحیدی و اسلامیت اجتهادی» نگذارد که اسلاميت سنتى و شرک آلود و غير توحيدى بيش از اين به حيات مطلقۀ خویش ادامه دهد، و یا حداکثر تنها در لایه های پایین جوامع اسلامی باقی بماند. و چه بجاست که داستان اين اسلاميت و مذاهب سنتی و از کار افتادۀ قرونی از طرف مسلمين اجتهادى مختومه اعلام شود و «جزو تاریخ مسلمین» بحساب آید، نه توسط کسان و جریاناتی که فرقی بین اسلامیت اجتهادی و اسلامیت سنتی قائل نیستد و فقط به ریشه کنی اسلام و مسلمین می اندیشند. آرى، حتما جاى تبريک خواهد بود که فقه و فهم سنتى و قرونى (و خاصتا رساله های خرافاتی و تکرارى آخوندی در ایران) توسط مسلمين اجتهادى و آزاديخواه برچیده شود، تا مسلمين بتوانند وارد مرحلۀ «توحیدی - اجتهادی» گردند و حيات مُجدد یابند. چنین روزی در انتظار مسلمین و جوامع اسلامی است، اما غلبه بر سلطۀ استبداد و استعمار مقدمۀ آنست.
سازمان موحدين آزاديخـواه ایـران
|