بسم الله الرحمن الرحيم

نوروز مسلمین و تجدید حیات و شکوفایی

مسلمین و جوامع اسلامی از خیلی چیزها و از امور اساسی بسیاری، هم محروم شده و هم غفلت کرده اند، تا جایی که از دینداری توحیدی و رسالت قرآنی بسیار دور افتاده و از زندگی اسلامی کلا بی بهره مانده اند. و بلا شک یکی از جنبه های این محرومیت و غفلت زدگی عدم توجه به اعیاد و مراسمات اسلامی و برگزاری مناسبتهای تربیت کننده و فرهنگ ساز می باشد، و نوروز طبیعت (نوروز بهاری) نیز جزو اعیاد و مراسماتی است که از دایرۀ اهتمام این جوامعِ وامانده بدور مانده است.

بهار در قرآن - در آیات بسیاری از قرآن مُنیر، حیات مجددِ آخرت (که سرآغاز زندگی بهشتیِ اهل ایمان و اسلامیت و شروع مجازات اهل ظلم و کفر و فساد است) به سر فصل نوروز و حیات مجدد بهاری تشبیه شده است؛ و صریحا اعلام می شود که تجدید حیات بشر همانند تجدید حیات ارض و گلها و گیاهان است: فَانظُرْ إِلَىٰ آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (روم - ۵۰): «حال بنگر {و تفکر نما} در آثار و مظاهر رحمتِ اللّه و خالق یکتا که چگونه زمین را بعد از پژمردگی زنده و احیاء می نماید، و به تأکید این بدین معناست که او حتما مُحیِ المَوتی و زنده کنندۀ مردگان است و او قادر به هر کاری می باشد». و با این تشبیه رسا و از طریق پدیدۀ طبیعی ، قرآن حکیم یادآور می شود که نوروز بهاری (احیای ارض و تجدید حیات درختان و گیاهان) همانند روز قیامت است (که در انتظار نوع بشر است)، و سر فصل بهار شبیه زمان تجدید حیات و رستاخیز انسانهاست: وَاللّهُ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (نحل - آیۀ ۶۵): «اللّه {خالق یکتا} از آسمان آبی نازل کرد و بوسیلۀ آن ارض مرده را {ارض بی آب و علف یا بعد از زمستان} احیاء و زنده نمود، همانا  که در این امر نشانه و حجتی نهفته است برای کسانی که اهل اخذ و شنوایی هستند». به عبارت دیگر قرآن حکیم می فرماید: روز قیامت «همانند نوروز بهاری» است که در آن قیام و تجدید حیات انسانها به وقوع می پیوندد، و با شروع چنین ایامی بنی آدم وارد حیات جاودان می گردد. و نمونۀ آیات دیگر و روشنگر قرآن دربارۀ نوروز بهاری و تجدید حیات و شکوفایی (که حتی مسلمین اکثرا از آن غافل مانده اند) آیاتِ ۳۰ تا ۳۵ سورۀ یاسین است، که قرآن مُنزَل همراه با تأسف بار خواندن وضعیت بشر و عدم شکرگذاری و غفلت طولانی اش نسبت به مُحتَوای رسالت رسولانِ توحیدی، قضیه را بدین صورت تشریح کرده است: يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون (۳۰) أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنْ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لاَ يَرْجِعُونَ (۳۱) وَإِن كُلٌّ لَّمَّا جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ (۳۲) وَ آيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَ أَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبّاً فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ (۳۳) وَ جَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَ فَجَّرْنَا فِيهَا مِنْ الْعُيُونِ (۳۴) لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَ مَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ (۳۵): «بدا به حال اهل کفر و تکذیب؛ نیامد رسولی برایشان الا اینکه او را تکذیب و مسخره کرده و پیامش را به هیچ گرفتند. آیا این کذابان مسخره باز نمی دانند که چقدر از این نوع مردمان را قبلا و در عصور گذشته هلاک نمودیم، هلاک شدگانی که راه بازگشتی بسوی این کذابان جدید ندارند. این در حالیست که بازگشت همه بسوی ماست و همه نزد ما حاضر می شوند. و یکی از نشانه ها و دلالات خالق یکتا برای آنها ارض مرده ای است {ارض بی آب و علف یا بعد از زمستان} که بدان جانی دوباره می بخشیم؛ ارضی که با احیای آن روییدنی ها را از آن بیرون می آوریم، و {اهل تکذیب و تمسخر نیز} از آن تناول می کنند. همچنین در ارض احیاء شده، باغها و من جمله باغهای خرما و انگور قرار دادیم و چشمه سارها در آن جاری ساختیم، تا از این ثمره ها و از آنچه بدست خود کاشته اند استفاده کنند، پس آیا شکرگذار نمی شوند؟!»

بله قرآن کریم در این آیات به صراحت اعلام می دارد که اگر بنی آدم بجای «تمسخر و سبک عقلی» و به هیچ گرفتن مهمترین مسائل حیات و مَمات، ماهیت و مُحتوای پیام رسولانِ الله و معبود یکتا را اخذ و دریافت می کرد، حال و اوضاعش به روزگار حسرت آمیز در دنیا وآخرت منتهی نمی گشت. البته بدیهی است که هدف قرآن از تشبیه قیامت و رستاخیز بشری به قیامت و رستاخیز بهاری، تثبیت واقعیت حیات مُجدد و قیامت بشری و نزدیک سازی آن به فهم انسانهاست. اینست که از نظر قرآن، نوروز بهاری و زمان قیام مجدد گلها و گیاهان، یادآور قیامت بشر و رستاخیز مُجدد انسانها و سرآغاز زندگی جاودان بهشتی مسلمین و شروع مجازات اهل ظلم و کفر و فساد است. بنابراین، نوروز بهاری، الحق یکی از بهترین روزهای اسلامی و روزی عالی برای مراسمات و برنامه های متناسب با آنست، و قبل از همه روز جشن و شادی مسلمین است. همچنین نوروز بهاری، نه تنها ایام تجدید حیات و محیط زیست، بلکه به معنای حقیقی کلمه زمان شکوفایی و رشدیابندگی و فعالیت مجدد گیاهان و درختان و پرندگان و نسل بشر میباشد: وَ تَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ (حجّ - ۵): «و می بینی ارض خشک شده ای که وقتی بدان آب رساندیم به حرکت در آمد و آمادۀ روییدن گشت و از هر زوج شکوفایی بوته ای بیرون جهید». بدین معنا که با آمدن نوروز و زندگی بهاری، انسانها و جانداران و گیاهان وارد یک فعالیت مجدد می شوند، و با باز و آزاد شدن محیط زیست و ملایم شدن آب و هوای ارضی، هم فعالیتها گسترده تر می شوند، و هم با توجه به آب و هوای خوش و معتدل، شکوفایی و شکفتن شروع به آغازیدن می کند: به عبارت دیگر: گویی زمستان، فصل استراحت و فصل ضیق و تنگنایی حیاتِ «انسانها و حیوانات و پرندگان و گیاهان» است، و با آمدن نوروز بهاری این رکود و ضَیق و تنگنایی جای خود را به وسعت و تجدید حیات و فعالیت همه جانبه می دهد. بدیهی است که این واقعیت در گذشته (ما قبل صنعت) محسوس تر بوده، و حالا نیز در بلادی که در مناطق چهار فصلی واقع شده اند، کماکان محسوس و مؤثر است. همچنانکه در سایر نقاط جهان (خاصتا در امور دامداری و کشاورزی و باغداری و......) وضع بهاری و تجدید حیات و شکوفایی کما فی السابق ادامه دارد، و حیات مُجدد بهاری در  کلیت خودش همه جا به چشم می خورد. خلاصه اِحیای ارض بعد از توقف و پژمردگی آیه ای از آیات خالق یکتاست، و در عین حال که بیانگر یک حقیقت و پدیده ای طبیعی است، شبیه قیامت و رستاخیز مجدد بنی آدم بعد از مرگ دنیوی است: اِعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (حدید - ۱۷): بدانید که اللّه {و خالق یکتا} بعد از پژمُردگی ارض آن را احیاء و زنده می گرداند، و به تأکید آیـات و حُجَج خویش را بیان و روشن نمودیم، تا بلکه تعقل نمایید».

سازمان موحدین آزادیخواه ایران ضمن تبریک و گرامیداشت نوروز بهاری و این سر فصل قیامت ارضی و ایام تجدید حیات و شکوفایی، در آرزوی روزیست که آزادانه و در یک نظام آزاد و مردم سالار و کثرتگرا و همراه با مردم، این روز مبارک و حیات انگیز و نشاط آفرین و هوشیار کننده را جشن بگیرد و در آن مراسم اهل توحید و آزادی و مردم مسلمان همدیگر را در آغـوشهای شاد و شکرگذار خود بفشارند.

سازمان مـوحدین آزادیخـواه ایـران

۳ ربیع الاول ۱۴۲۸- ۱ فروردین ۱۳۸۶

توضیح بیشترِ نوروز بهاری و تجدید حیات

الف - مثالهای قرآنیِ اِحیای طبیعت و شکوفایی مجدد گیاهان در فصل بهار، برای اثبات احیاء و زنده شدن بشریت در روز قیامت و برای اثبات یکی از اصول دین توحیدی اسلام است، و مثالی بسیار عام و فراگیر میباشد. و در حقیقت اگر اَعیاد قربان و رمضان هم با تکیه بر آیات قرآن اثبات شدنی نباشند، نوروز بهاری با تکیه بر آیات قرآن اثبات شدنی و در قرآن مُنزَل تصریح شده است. و الحق نوروز بهاری و حیات مجدد ارضی، بنابر نصوص قرآن «روز شکر گذاری» و روز شادی و سرور مسلمین است.

ب - تشبیه احیای بهاری به روز قیامت از الله رب العالمین و خالق ارض و آسمانهاست، خالقی که ازل و ابد است و اول و آخر اوست. و باید توجه داشت که بهار و تجدید هر سالۀ حیات ارضی، امری طبیعی و پدیده ای ماقبل بشری و حاصل ارادۀ خالق ارض و آسمان  است. کمااینکه تاریخ اسلام و اسلامیت از بدو ظهور انسان بر روی کرۀ ارض آغاز میشود، و تاریخ هزار و چهار صد سالۀ اسلامی مختص و مربوط به آخرین رسالت توحیدی و نبوت محمد مصطفی میباشد. آیا غیر از اینست که حضرت ابراهیم یک مسلمان نمونه بود؟! همچنین آیا اطلاع ندارند که عاشورای محرم در میان مسلمین (از صدر اسلام تا حال حاضر) بخاطر نجات قوم موسی از دست فرعون مصر بزرگ داشته میشود؟! بنابر این، کسانی که اسلامیت را در دورۀ خاصی محصور و اسلامیت را از الله و کل خلقت و ارادۀ خلافت بشر و ظهور بنی آدم در کرۀ ارض جدا میکنند، غافل بحساب می آیند. آری؛ تجدید حیات بهاری مثال و تشبیه الله و روز شکرگذاری و جشن حقیقی مسلمین در سراسر جهان است.

ج - در تمام کرۀ ارض در رابطه با احیای طبیعت و حیات مجددِ گیاهان لااقل دو فصل وجود دارد: یکی فصل بهاری و دورۀ حیات مجدد و شکوفایی، و دیگری فصل استراحت و دورۀ خواب زمستانی. و به تأکید نوروز بهاری (که یادآور قیامِ قیامت و روز رستاخیز بشریت است) یک روز شکرگذاری و یک جشن عالمی و مربوط به سراسر جهان است. بله مثلا میتوان در مورد اوقات ادای نماز و روزه سؤالاتی مطرح و جهانی بودن اوقات آنها بررسی شود، اما نسبت به حیات مُجدد بهاری چنین امری وجود ندارد و در تمام ارض معمور ساری و جاری است. بنابراین، در مورد وجود بهار و جنبش مجدد ارض (در همۀ بلاد و ممالک) حرفی وجود ندارد، لکن وقت فرا رسیدن آن در قاره ها و مناطق مختلف امری واضح و آشکار است.

 سازمان مـوحدین آزادیخـواه ایـران

۱۳ ربیع الاول ۱۴۲۹ - ۱ فروردین ۱۳۸۷