مِلاک و مِعیار انسان صالح و فاسد؟
انسان صالح کسی است که اهل شوری و مشورَت است و کارهایش را بر این اساس انجام می
دهد، و با توجه به اطمینانی که به خود دارد حاضر می شود از خودش بیرون آید و
اوضاع و اَعمال خویش را در معرض شوری و مشورَت و بل حَکمیّت قرار دهد. در
مقابل انسان فاسد کسی است که اهل شوری و مشورت نیست و خودسرانه و بعضا دزدکی
کارهایش را انجام می دهد؛ و بنابر ماهیت غلطش (که خودش هم بدان واقف است)
حاضر نمی شود از دایرۀ خویش خارج گردد و اوضاع و اَعمالش را در
معرض شوری و مشورت و خاصتا حکمیت قرار
دهد، زیرا می داند که بازنده است و توان تغییر خود را هم ندارد. اما
انسان توبه کار و بازگشت پذیر، او کسی است که می تواند تصمیم بگیرد و از خودش بیرون آید و
اوضاع و اعمال خود را به شوری و مشورَت و نیز حکمیت بسپارد. لازم به
ذکر است که مشورت قبل از حرکت و انجام دادن کارهاست، لکن حکمیت یک هیئت انتخابی برای
حل و فصل امور و جهت رأی و نظر دادن نسبت به اطراف مناقشه و منازعه است.
بدیهی است که در میدان صلاح و فساد و همچنین تغییر و تحول و باز گشتن درجاتی وجود دارد، درجاتی که نقشی تعیین کننده در سرنوشت و عاقبت یک فرد
بازی می کنند. |