تعریف استبداد و نظام استبدادی
لفظ استبداد از «بَدَّدَ» می
آید، و تبدید یعنی تفریق و جداسازیِ که حاصل زور و شدّت است. و بنابر
این،
استبداد یعنی تمایل به تفرُّد و تک رَوی
و پیگیری سلطه گری. و در
اصطلاح سیاسی استبداد عبارتست از خودکامگی (از
روی امیال
و هوای خود عمل کردن) و خودسری (بنابر
رأی و تشخیص
خود عمل کردن، و رأی و تشخیص دیگران را نادیده گرفتن) و عدم
التزام (بی
وفایی و پابند نبودن به اصول و نداشتن قاعده و انضباط). و نظام
استبدادی
عبارتست از نظامی که استبداد و خصایلش در آن
جاری و حاکمیت می
یابند و ماهیت فکری و سیاسی و روش آن نظام را تشکیل میدهند. و آنچه در
نظام استبدادی معتبر و بلاحدود (مطلق) است، کام و هوای مستبد، سر و
سودای مستبد، و عدم التزام است. و حکومت
مطلقۀ استبدادی در
سایۀ «جهالت و
ناتوانی» و بعضا
به علت «بی تجربگی و تصورات غلط» و اکثرا بوسیلۀ «زور
و سرکوب» بوجود
می آید، و همیشه نیز با تکیه بر زندان
و کشتار و خفه سازی ادامه می یابد.
|