بسم اللّه الرحمن الرحیم

حدّ - تنبیه قانونی - تعزیرات - تعذیب

حد یا حدود اللّه (در احکام)، عبارتست از تنبیهات و مجازاتی که الله و خالق یکتا  در آیات قرآن و در رابطه با جرائم و تخلفات محدد و اثبات شده تعیین و مشخص نموده و با تکیه بر اجتهاد در زمان و مکان  روی مسلمین اجراء می شوند.

تنبیهات قانونی (اجتهادات مُدوَّن)، عبارتست از تنبیهات و مجازاتی که بوسیلۀ قوانین موضوعه و برای جرائم و  تخلفات مسلم و اثبات شده وضع می شود (که در اسلام متکی به مصادر اسلامی است) و قوانین اجتهادی نام دارد.

تعزیرات (تدابیر و تنبیهات تعیین نشده)، عبارتست از راه حلها و تنبیهات متناسب و محدَّد و تعیین شده ای که حاکم یا قاضی مربوطه دربارۀ مجرم یا متخلفی اتخاذ می کند و  در مقابله با تخلفات مسلم و اثبات شده  صادر می نماید.

تعذیب یا شکنجه (اعم از فردی و سازمان یافته)، عبارتست از آزار و اذیتی خودسرانه و نامتناسب و غیر محدَّدی که فاقد مصدر و مرجع است، و بنابر ظن و گمان یا عداوت و دشمنی (و یا از روی هوی و هوس) در حق فردی و طرفی صورت می گیرد.